Các thuật ngữ về điện năng lượng mặt trời cần biết (Cập nhật 2025)

Điện năng lượng mặt trời ngày càng trở thành xu hướng phổ biến tại Việt Nam nhờ lợi ích tiết kiệm chi phí và bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, lĩnh vực này có khá nhiều thuật ngữ chuyên ngành khiến người mới bắt đầu cảm thấy khó hiểu.
Đừng lo! Solar LV sẽ giúp bạn giải nghĩa chi tiết, dễ hiểu các thuật ngữ về điện năng lượng mặt trời ngay dưới đây.

1. Điện mặt trời là gì?

Điện mặt trời là quá trình chuyển đổi ánh sáng từ mặt trời thành điện năng sử dụng được cho sinh hoạt, sản xuất.
Việc này diễn ra nhờ vào các tấm pin năng lượng mặt trời hấp thu ánh sáng và biến nó thành dòng điện một chiều (DC), sau đó được chuyển thành dòng điện xoay chiều (AC) qua thiết bị gọi là inverter để dùng cho các thiết bị điện thông thường trong nhà.

Tóm lại:

Nguồn: Ánh sáng mặt trời
Quá trình: Biến ánh sáng thành điện
Công nghệ: Pin mặt trời, inverter, bộ lưu trữ (nếu cần)

2. Các thiết bị và thuật ngữ chuyên ngành cần biết

2.1. Tấm pin năng lượng mặt trời (Solar Panel)

Là phần quan trọng nhất trong hệ thống điện mặt trời.
Mỗi tấm pin gồm nhiều cell quang điện nhỏ ghép lại. Cell này hoạt động dựa trên hiệu ứng quang điện để tạo ra dòng điện khi tiếp xúc với ánh sáng.
Có hai loại chính:
- Pin Mono (Mono-crystalline): Hiệu suất cao hơn, màu đen đậm, giá cao hơn.
- Pin Poly (Poly-crystalline): Giá rẻ hơn, màu xanh dương, hiệu suất thấp hơn một chút.

👉 Lưu ý: Chọn pin Mono nếu diện tích mái hạn chế, cần công suất cao.

2.2. Inverter hòa lưới (Grid-tied Inverter)

Biến đổi dòng điện DC từ pin thành dòng điện AC để chạy thiết bị điện dân dụng.
Đồng bộ điện áp và tần số với lưới điện quốc gia.
Nếu hệ thống sản xuất điện nhiều hơn nhu cầu sử dụng, điện dư sẽ đẩy ngược lên lưới (có thể bán điện cho EVN, nếu đăng ký).

2.3. Inverter độc lập (Off-grid Inverter)

Dùng cho hệ thống điện mặt trời không kết nối lưới điện.
Thường lắp ở khu vực hẻo lánh, vùng núi, hải đảo chưa có điện lưới.
Phải kết hợp thêm bộ lưu trữ điện để đảm bảo có điện dùng ban đêm hoặc ngày âm u.

2.4. Bộ lưu trữ (Battery Storage)

Bộ phận lưu trữ điện năng dư thừa từ ban ngày để sử dụng vào thời gian không có nắng.
Pin Lithium đang dần thay thế pin axít-chì nhờ:
- Tuổi thọ cao hơn (10-15 năm)
- Dung lượng ổn định
- Ít phải bảo trì

2.5. Các loại hệ thống điện mặt trời

Hệ thống	Đặc điểm	Phù hợp với
Hòa lưới (Grid-tied)	Không cần pin lưu trữ. Tiết kiệm chi phí đầu tư.	Nhà phố, doanh nghiệp đã có điện lưới
Độc lập (Off-grid)	Không cần lưới điện, cần pin lưu trữ lớn.	Vùng sâu vùng xa chưa có điện
Hybrid (lai)	Vừa kết nối lưới vừa có bộ lưu trữ dự phòng.	Khu vực hay mất điện, yêu cầu ổn định cao

3. Đơn vị đo lường trong hệ thống điện mặt trời

Watt (W): Đơn vị công suất cơ bản (1.000 W = 1 kW)
Kilowatt (kW): Dùng để đo công suất tổng hệ thống (ví dụ: Hệ thống 5kW, 10kW…)
Kilowatt-giờ (kWh): Lượng điện sản xuất/tiêu thụ trong 1 giờ với công suất 1kW.

Ví dụ: Gia đình sử dụng 15kWh/ngày thì cần hệ thống điện mặt trời tầm 4-5kW.
Volt (V): Hiệu điện thế (như điện 220V trong nhà).
Ampere (A): Dòng điện chạy qua dây dẫn.

4. Các chỉ số kỹ thuật quan trọng cần hiểu

4.1. Hiệu suất tấm pin mặt trời (Efficiency)

Phản ánh khả năng tấm pin biến ánh sáng thành điện.
Hiệu suất pin càng cao thì càng sản xuất nhiều điện trên cùng diện tích lắp đặt.

4.2. Hệ số nhiệt độ (Temperature Coefficient)

Nhiệt độ tăng cao làm giảm hiệu suất tấm pin.
Các tấm pin tốt sẽ có hệ số nhiệt độ thấp (ví dụ: -0.30%/°C).

4.3. Chỉ số IP (Ingress Protection Rating)

Đánh giá khả năng chống bụi và nước.
Ví dụ: IP65 nghĩa là chống bụi hoàn toàn và chịu được nước phun mạnh.

5. Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả hệ thống

Vị trí địa lý: Nhiều nắng => sản lượng điện cao.
Hướng lắp đặt: Tấm pin nên quay về hướng Nam (ở Việt Nam) để thu được ánh sáng nhiều nhất.
Góc nghiêng: Phù hợp với vĩ độ địa phương (ví dụ Hà Nội lắp góc nghiêng khoảng 15-20 độ).
Vệ sinh định kỳ: Bụi bẩn làm giảm hiệu quả hấp thụ ánh sáng.

Kết luận

Hiểu rõ các thuật ngữ về điện năng lượng mặt trời sẽ giúp bạn dễ dàng:

Tự đánh giá nhu cầu
Chọn đúng hệ thống
Làm việc hiệu quả với nhà cung cấp lắp đặt

Solar LV tự hào là đơn vị chuyên cung cấp giải pháp điện mặt trời trọn gói, từ tư vấn, thiết kế, thi công đến bảo trì chuyên nghiệp. Liên hệ ngay để nhận tư vấn miễn phí!

1. Hệ thống điện mặt trời hòa lưới có cần pin lưu trữ không?